A gezon mbrojtje ligjore rikthimi ne pune?

A gëzon mbrojtje gjyqësore rikthimi në punë i punëmarresit nëse zgjidhja konsiderohet e menjëhershme dhe e pajustifikuar apo pa shkaqe të arsyeshme
  1. Qëndrimi i jurisprudencës lidhur me mundësinë e rikthimit në punë (në vend të historisë)

Në jurisprudencë dhe në literaturën juridike ka pasur jo pak diskutime që prej miratimit të Kodit të Punës (KP), mbi faktin nëse gëzon mbrojtje gjyqësore rikthimi në punë i punëmarrësit, në rastet kur kemi të bëjmë me zgjidhje të pajustifikuar (neni 155) apo zgjidhje pa shkaqe të arsyeshme të kontratës së punës (neni 146). Debati fillimisht ka qenë nëse gëzon mbrojtje gjyqësore kthimi në punë në sektorin publik, ndërkohë ka pasur një konsensus se kjo nuk mund të aplikohet në sektorin privat. Jurisprudenca unifikuese ka luajtur një rol përcaktues në këto çështje.

Në nenin 146 parashikohet se zgjidhja e kontratës pa shkaqe të arsyeshme është e pavlefshme. Sipas një mendimi, në këtë rast duhet ti referohemi teorisë së përgjithshme të veprimeve juridike e cila dikton që shpallja e pavlefshmrisë i kthen palët në gjenden e mëparshme. Për këtë, bashkë me shpalljen e pavlefshmërisë, gjykata duhet të urdhërojë edhe kthimin në punë të punëmarrësit. Qasja tjetër, që ka gjetur mbështetje edhe në jurisprudencë, pretendon se kthimi në punë, nuk gëzon mbrojtje ligjore. Brenda këtij debati, lind edhe një çështje tjetër, nëse duhet të ketë dallim mes të punësuarve në sektorin publik dhe të punësuarve në sektorin privat. Dispozitat parashikojnë se për punëmarrësit në administratën publike, kur ka një vendim kthimi në detyrë, ai duhet të zbatohet.[[1]] Interpretimi që i është bërë dispozitës lidhet me faktin se sa kohë nuk ka një parashikim të posaçëm edhe për sektorin privat, nuk duhet garantuar e drejta e kthimit në punë.

Në këto debate që zhvillohen në juridiksionin e brendshëm, jo pak herë kanë influencuar edhe rymat e jurisprudencës së Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut (GjEDNj). Në jurisprudencën e hershme, GjEDNj ka theksuar se mosmarrëveshjet lidhur me rekrutimin, karrierën dhe përfundimin (e shërbimit të nëpunësve civilë) ishin si rregull jashtë fushës së veprimit të nenit 6 (1) të Konventës.[[2]] Jurisprudenca e GjEDNj ka evoluar duke ngushtuar rrethin e çështjeve për të cilat nuk mund të jepet mbrojtje gjyqësore duke theksuar se neni 6 (1) i Konventës nuk është i aplikueshëm vetëm për mbajtësit e posteve që përfshijnë përgjegjësitë në interesin e përgjithshëm të shtetit ose janë pjesë e ushtrimit të kompetencave të dhëna nga e drejta publike. Kjo e drejtë u kufizohet vetëm atyre individëve që ushtrojnë një pjesë të pushtetit sovran dhe shteti ka një interes legjitim për të kërkuar prej këtyre zyrtarëve një lidhje speciale besimi dhe besnikërie.[[3]] Si shembull i këtyre marrëdhënieve, citohen raportet e punës në forcat e armatosura apo policinë e shtetit.

Duke u influencuar edhe nga kjo jurisprudencë, Gjykta e Lartë (GjL) ka mbajtur qëndrimin se nuk mund të realizohet gjyqësisht e drejta e rikthimit në punë, edhe në qoftë se provohet se janë larguar prej saj pashkaqe të përligjura. Sipas jurisprudencës unifikuese e drejta e rikthimit në punë nuk gëzon mbrojtje gjyqësore, ndërsa e drejta e dëmshpërblimit është një e drejtë që gëzon mbrojtje.[[4]]

Megjithatë në vitin 2007, GjEDNj ndryshoi qasje duke njohur mundësinë e aksesit në gjykatë për punonjësit publik. Ajo përcaktoi se kufizimi i aksesit mund të bëhet vetëm nëse (i). shteti ka përjashtuar shprehimisht aksesin në gjykatë për postin ose kategorinë e personelit në fjalë dhe (ii). përjashtimi duhet të justifikohet mbi baza objektive në interes të shtetit. Në çështjen Vilho Eskelinen GjEDNj u shpreh se vetëm fakti që punëmarrësi është në marrëdhënie pune që ushtron pushtet të dhënë nga e drejta publike nuk është vendimtar për kufizimin e të drejtës së aksesit dhe mbrojtjes.[[5]]

Pavarësisht evolucionit që pati jurisprudenca e GjEDNj prej viteve ’90 deri në vitin 2007 kur u publikua vendimi Eskelinen, jurisprudenca e GjL nuk ka ecur në të njëjtën linjë me të. GjL në vendimin unifikues të vitit 2011 ka mbajtur qëndrimin se në rast të zgjidhjes së kontratës së punës, pavarësisht se organi administrativ shprehet me një akt të marrë nga drejtuesi i organit, kjo nuk do të thotë që jemi përpara marrëdhënieve administrative por jemi përpara shprehjes së vullnetit të punëdhënësit për zgjidhjen e kontratës së punës. Pra me këtë do të kuptojmë se kemi të bëjmë me një marrëdhënie pune midis punëdhënësit dhe punëmarrësit dhe jo më me një marrëdhënie administrative.[[6]] Ky qëndrim që ka mbajtur shumica, është sfiduar me argumente bindëse nga pakica. Pakica niset nga premisa se marrëdhëniet e punës kanë një begraund të fortë social dhe ndërpreja e tyre pa asnjë shkak, mund të cënojë raporte shumë të ndjeshme ekonomike dhe sociale. Për këtë thekson se për kategori të caktuar punëmarrësish, që ushtrojnë një veprimtari publike, gjykata mund të urdhërojë edhe kthimin në vendin e mëparshëm të punës.[[7]] Qëndrimi i pakicës tashmë po gjen vend në praktikë në disa vendime të gjykatave të shkallës së parë dhe apelit. Nisur nga e njëjta linjë arsyetimi dhe duke u mbështetur në ligjet e posaçme që rregullojnë veprimtarinë e disa institucioneve publike,[[8]] gjykatat administrative kanë njohur të drejtën e kthimit në punë të punëmarrësve që kanë pasur një status juridik të caktuar.[[9]]

Nga gjetjet e deritanishme, konstatojmë se sipas jurisprudencës, kthimi në punë në sektorin privat nuk gëzon mbrojtje ligjore. Ajo i garantohet vetëm një kategorie të caktuar punonjësish në sektorin publik, veprimtaria e të cilëve është e regulluar me ligj të posaçëm. Në vijim do të analizojmë nëse mund të aplikohet garancia e kthimit në punë edhe për raportet e krijuara me KP në rast se zgjidhja është bërë sipas neneve 155 dhe 146.

  1. Vështrim i krahasuar dhe akte ndërkombëtare mbi të drejtën e kthimit në punë

            – Vështrim i krahasuar mes vendeve të BE[[10]]

Neni 30 i Kartës së të Drejtave dhe Lirive Themelore të BE (Karta), kërkon që çdo punëmarrës duhet të ketë mjete mbrojtëse kundër pushimit të padrejtë nga puna, sipas ligjeve të BE dhe ligjeve të shteteve anëtare. Lidhur me të drejtën e kthimit në punë, vendet e BE kanë praktika të ndryshme. Në një studim të bërë, në shumicën prej tyre garantohet e drejta e kthimit në punë. Në Danimarkë, nëse zgjidhja konsiderohet e paligjshme, marrëdhëniet e punës, konsiderohet se ekzistojnë. Në Estoni, Irlandë dhe Finlandë, i japin të drejtë gjyqtarit që shqyrton çështjen të urdhërojë edhe kthimin  në vendin e mëparshëm të punës. Kjo procedurë ndiqet kryesisht në shumicën e vendeve. Vlefshmërinë e procedurave, mund ta vlerësojë edhe një panel i pavarur, jo domosdoshmërisht me atribute gjyqësore. Kthimi në vendin e mëparshëm të punës mund të urdhërohet për shkelje të procedurës apo edhe për shkelje të të drejtave kushtetuese.

Në legjislacione të tjera, praktikohet marrëveshja mes palëve. Në Luksemburg dhe Hollandë, nëse njëra nga palët nuk pranon (dhe përgjithësisht ky është punëdhënësi), atëherë detyrohet të paguajë një dëmshpërblim ndaj punëmarrësit. Në këto vende, nuk ka një masë të përcaktuar të dëmshpërblimit që mund të akordojë gjykata. Në 15 shtete të marra në studim, vetëm Bullgaria ka një parashikim për mos njohjen e të drejtës së kthimit në punë, edhe pas një vendimi që konstaton shkeljen.

            – Standarde të Organizatës Ndërkombëtare të Punës (ILO)

Organizata Ndërkombëtare e Punës (ILO), ka miratuar Konventën Nr. 158 “Për ndërprerjen e marrëdhënieve të punës” (Konventa Nr. 158) e cila ka hyrë në fuqi në vitin 1985. Kjo është një konventë me natyrë teknike dhe nuk është futur në rendin e dokumentave fondamentalë. Vetëm 34 shtete e kanë ratifikuar. Vendi jonë nuk e ka ratifikuar.[[11]] Megjithatë, ajo ka disa parashikime të rëndësishme lidhur me ndërprerjen e marrëdhënieve të punës dhe mënyrën e regullimit të pasojave. Në nenin 4 parashikohet se marrëdhëniet e punës nuk do të ndërpriten nëse nëse nuk ka një arsye të vlefshme bazuar në aftësitë apo sjelljen e punonjësit ose bazuar në kërkesat operacionale të ndërmarrjes.[[12]] Ky parashikim është huazuar edhe nga KP. Ndërkohë në nenin 10,[[13]] parashikohet se nëse marrëdhënia e punës konsiderohet se është zgjidhur në mënyrë të pajustifikuar, atëherë duhet të vendoset pavlefshmëria e zgjidhjes dhe të urdhërohet ose të propozohet kthimi në vendin e mëparshëm të punës ose të paguhet një kompensim i përshtatshëm apo çdo masë tjetër e përshtatshme.

Komiteti për Monitorimit të Konventës, vlerëson se në rastin e përfundimit të marrëdhënies së punës cënohet një e drejtë themelore dhe për këtë duhet të synohet kompensim i plotë, si në aspektin financiar ashtu edhe në atë profesional. Zgjidhja më e mirë në përgjithësi është rikthimi i punëtorit në punë dhe pagesa e pagave të papaguara.[[14]] Sipas këtij interpretimi, nuk duhet të bëhet diferencim mes të punësuarve në sektorin publik dhe atyre në privat.

            – Standarde të Këshillit të Evropës

Dokumenti më i rëndësishëm i Këshillit të Europës (KE) në fushën e mbrojtjes së marrëdhënieve të punës është Karta Social Evropiane dhe instrumenti i saj, Komiteti për të Drejtat Sociale.[[15]] Në nenin 24 Karta huazon parashikimet e Konventës Nr. 158 të ILO dhe kërkon nga shtetet anëtare garantimin e të drejtave të punëmarrësve në rastet e largimit pa të drejtë nga puna. Dispozita parashikon se marrëdhëniet e punës nuk mund të ndërpriten pa dhënë një arsye të vlefshme që ka të bëjë me aftësitë, sjelljen e punëmarrësve apo me kërkesat operacionale të kompanisë. Në rast të ndërprerjes së marrëdhënieve të punës, punëmarrësit duhet të kenë të drejtën për një kompensim të përshtatshëm.[[16]]

Në interpretimin që i është bërë nenit 24 të Kartës nga Komiteti, është vlerësuar se të drejtat e punëmarrësve në rast të largimit pa të drejtë nga puna, mund të garantohen sipas një sistemi me disa nivele. Komiteti vlerëson se (i). duhet të garantohet një dëmshpërblim i drejtë nga data e ndërprerjes së marrëdhënieve të punës, deri në datën e vendimit gjyqësor dhe (ii). duhet siguruar mundësia e rikthimit në punë.[[17]] Referuar kritereve më sipër, Komiteti vlerëson se çdo legjislacion i shteteve palë, duhet tu ofrojë punëmarrësve mundësinë e rikthimit në vendin e mëparshëm të punës, nëse ndërpreja ka qenë e paligjshme.[[18]] Këto përfundime tashmë përbëjnë jurisprudencë të konsoliduar të Komitetit Social Europian.

Në monitorimet e vazhdueshme që i janë bërë Republikës së Shqipërisë, është vlerësuar se nuk ka përmbushur detyrimet e marra përsipër në Nenin 24 të Kartës. Në raportin e monitorimit të vitit 2013, vlerësohet se kompensimi maksimal për përfundimin e paligjshëm të marrëdhënieve të punës është i pamjaftueshëm dhe legjislacioni nuk parashikon mundësinë e rikthimit në punë në sektorin privat.[[19]] Në monitorimin e vitit 2020, Komiteti ka arritur në të njëjtat përfundime.[[20]]

  1. Një lexim alternativ i KP sipas akteve të së drejtës ndërkombëtare

Sipas analizës të bërë më sipër, nga jurisprudenca jonë, kthimi në vendin e mëparshëm të punës nuk gëzon mbrojtje ligjore. Megjithatë vlerësojmë se në legjislacionin tonë, mund të gjenden hapësirat për të bërë një interpretim pajtues të dispozitave të KP me aktet e së drejtës ndërkombëtare. Referuar legjislacionit, vlerësojmë se vetëm neni 146 i KP mund të ketë instrumentin për të lejuar kthimin në punë, ndwrkohë neni 155 duket se nuk ka instrumenta zbatues. Këtë e vlerësojmë si mangësi të legjislacionit dhe në kundërshtim me parashikimet e Kartës. Neni 146 parashikon se zgjidhja e kontratës pa shkaqe të arsyeshme konsiderohet e pavlefshme. Nëse do të bënim një interpretim literal të konceptit pavlefshmëri, duke huazuar edhe konceptet e të drejtës civile apo administrative, padiskutim shkojmë në përfundimin se shpallja si të tillë e veprimit që ka zgjidhur kontratën e punës, do të çojë në vendosjen e palëve në gjendjen e mëparshme. Në këtë rast, nuk bëhet asnjë dallim mes të punësuarve në sektorin publik apo privat. Përfitues mund të jenë të dy kategoritë.

Duke aplikuar këtë standard, neni 146 i KP mund të interpretohet në mënyrë pajtuese edhe me parashikimet e Kartës dhe Konventës Nr. 158 të ILO. Të dyja dokumentet njohin disa shkallë për kompensimin, nga akodrimi i një dëmshpërblimi deri në kthimin në vendin e mëparshëm të punës. Këtë hapësirë mund ta lejojë edhe neni 146. Në këtë rast mund të aplikohet në mënyrë alternative pavlefshmëria e zgjidhjes dhe kthimi i punëmarrësit në vendin e mëparshëm të punës, ose aplikimi i një mase ndëshkimore deri në 12 muaj pagë. Në varësi të natyrës së kërkimit, gjyqtari i ka të gjitha hapësirat për të disponuar në njërën nga format që ai do ta konsideronte më të përshtatshme. Në këtë rast përmbushet edhe detyrimi i vendosur nga Karta dhe Konventa Nr. 158 që ndërprerja e marrëdhënieve të punës të vlerësohet nga një autoritet i pavarur ose gjyqësor. Sipas kësaj qasje, neni 146 për të punësuarit në sektorin privat, ofron mbrojtje ligjore nëpërmjet pagimit të dëmshpërblimit [sipas nenit 146 (3) fjalia e dytë] ose kthimit në vendin e mëparshëm të punës [sipas nenit 146 (3) fjalia e parë], duke vlerwsuar zgjidhjen e pavlefshme. Duke vazhduar analizën, fjalia e tretë e dispozitës, do të aplikohet specifikisht në marrëdhëniet e punës në sektorin publik dhe është e pavarur nga parashikimet më sipër. Ajo do të shërbejë si garanci shtesë ndaj të punësuarve në sektorin publik, pavarësisht natyrës së marrëdhënies së punës.

Kjo mënyrë interpretimi përputhet me parashikimet e Kartës e cila kërkon që mekanizmat e dëmshpërblimit të kenë si mundësinë e dëmshpërblimit ashtu edhe të kthimit në punë. Gjithashtu, përveç interpretimit pajtues, kjo do të respektonte parashikimet e nenit 11 (1) germat (b) dhe (c), për respektimin e hierarkisë mes akteve. Kjo mënyrë interpretimi është në përputhje edhe me jurisprudencën e GjEDNj e cila ka vlerësuar se refuzimi i gjykatave për të kthyer kërkuesen në vendin e mëparshëm të punës, përbën shkelje të Konventës dhe nuk është proporcionale.[[21]] Duke pasur parasysh edhe jurisprudencën e GjEDNj, do të vlerësonim se neni 146 i KP, mund të interpretohet në dritën e nenit 6 të KEDNj dhe nenit 24 të Kartës, duke njohur të drejtën e kthimit në punë të punëmarrësve të larguar pa shkaqe të arsyeshme.[[22]] Kjo mënyrë leximi, vlerësojmë se kënaq standardet e aplikuara nga këto dy dokumente ndërkombëtare dhe korrigjon pjesërisht problematikat që ne kemi në legjislacionin e punës, lidhur me mbrojtjen gjyqësore të kthimit në punë.

  1. Përfundime
  • Jurisprudenca e hershme e GjL në çështje të marrëdhënieve të punës, ka stopuar evolucionin normal të praktikës gjyqësore duke bllokuar mundësitë e punëmarrësit për të tentuar rikthimin në vendin e mëparshëm të punës;
  • Parashikimet e nenit 146 të KP lidur me pavlefshmërinë e zgjidhjes mund të interpretohen në frymën e të drejtës civile dhe administrative duke i kthyer palët në gjëndjen e mëparshme;
  • Neni 155 duket se nuk ka instrumentat për të siguruar kthimin në punë të punëmarrësve dhe kjo është në kundërshtim me parashikimet e Kartës;
  • Vetëm neni 146 i KP, mund të interpretohet në dritën e nenit 6 të KEDNj dhe nenit 24 të Kartës, duke njohur të drejtën e kthimit në punë të punëmarrësve të larguar pa shkaqe të arsyeshme. Në këtë rast nuk bëhet dallim mes të punësuarve në sektorin publik dhe atyre të punësuar në sektorin privat.
  • KP nuk është në përputhje me Kartën për faktin se nuk garanton rikthimit në punë të punëmarrësve në sektorin privat;

BIBLIOGRAFI

Botime

  • Albana Shtylla “Komentar i Kodit të Punës të Republikës së Shqipërisë”;
  • Termination of employment relationships. Legal situation in the Member States of the European Union” European Commission 2006;
  • CEACR, General Survey – Protection against unjustified dismissal (1995);
  • CEACR General Survey on the Termination of Employment Convention (No. 158) and Recommendation (No. 166), 1982;
  • Report No. GC (2013)25, “Report Concering Conclusions 2012 of the European Social Charter (revised);
  • Conclusions 2020 – Albania – Article 24 CPT;

Ligje dhe akte të tjera

  • Kodi i Punës së Republikës së Shqipërisë;
  • Konventa Nr. 158 e Organizatës Ndërkombëtare të Punës;
  • Karta Social Europiane

Vendime Gjyqësore Vendase

  • Vendimi nr. 31, datë 14.04.2003 i Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë;
  • Vendimi nr. 7, datë 01.06.2011 i Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë;
  • Vendimi Gjylbegaj k. Avokaturës së Shtetit të Gjykatës Administrative të Apelit Tiranë.

Vendime të Gjykatave Ndërkombëtare

  • Francesco Lombardo k. Italisë, 26 Nëntor 1992;
  • Massa k. Italisë, 24 Gusht 1993;
  • Paolo Pellegrin k. Francës [DhM], nr. 28541/95;
  • Vilho Eskelinen dhe të tjerët k. Finlandës [DHM], nr. 63235/00;
  • Iordan Iordanov dhe të tjerët k. Bullgarisë, nr. 23530/02;
  • Heinisch k. Gjermanisë, nr. 28274/08;
  • K.M.C k. Hungarisë, nr. 19554/11;
  • Kërkesa nr. 106/2014, Shoqëria Finlandeze e të Drejtave Sociale k. Finlandës;
  • Kërkesa nr. 158/2017, Confederazione Generale Italiana del Lavoro CGIL k. Italisë;
  • Kërkesa nr. 160/2018 Confédération Générale du Travail Force Ouvrière (CGT-FO) k. Francës dhe Kërkesa nr. 171/2018 Confédération générale du travail (CGT) k. Francës, 26 shtator 2022;
  • Kërkesa nr. 175/2019 Syndicat CFDT de la métallurgie de la Meuse k. Francës 20 nëntor 2022.

Faqe Web

  • www.gjykataelarte.gov.al;
  • www.echr.coe.int;
  • www.ilo.org;
  • www.europa.eu;
  • www.rm.coe.int;
  • www.hudoc.esc.coe.int;
  • www.hudoc.echr.coe.int.

[[1]] Shiko nenin 146 (3) dhe nenin 155 (3) të KP të cilët parashikojnë se: “Për punëmarrësit në administratën publike, kur ka një vendim gjykate të formës së prerë për kthimin në vendin e mëparshëm të punës, punëdhënësi është i detyruar të zbatojë këtë vendim.“

[[2]] Shiko vendimet Francesco Lombardo k. Italisë (26 Nëntor 1992, § 17, Seria A nr. 249 B) dhe Massa k. Italisë (24 Gusht 1993, § 26, Seria A nr. 265 B)

[[3]] Shiko Paolo Pellegrin k. Francës [GC], nr. 28541/95, § 66, ECHR 1999-VIII).

[[4]] Shiko vendimin nr. 31, datë 14.04.2003 të Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë.

[[5]] Shiko Vilho Eskelinen dhe të tjerët k. Finlandës [DHM], nr. 63235/00, ECHR 2007 II; Iordan Iordanov dhe të tjerët k. Bullgarisë, nr. 23530/02, 2 korrik 2009.

[[6]] Shiko vendimin nr. 7, datë 01.06.2011 të Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë.

[[7]] Po aty.

[[8]] Shiko Dr. Albana Shtylla “Komentar i Kodit të Punës të Republikës së Shqipërisë”, Botim i ILO Fq. 20.

[[9]] Shiko vendimin Gjylbegaj k. Avokaturës së Shtetit të Gjykatës Administrative të Apelit Tiranë.

[[10]] Shiko “Termination of employment relationships. Legal situation in the Member States of the European Union” European Commission 2006, https://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=4624&langId=en

[[11]] Shiko https://www.ilo.org/dyn/normlex/en

[[12]] CEACR, General Survey – Protection against unjustified dismissal (1995), para. 76.

[[13]] Shiko https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=NORMLEXPUB:12100:0::NO::P12100_ILO_CODE:C158

[[14]] Shiko “CEACR General Survey on the Termination of Employment Convention (No. 158) and Recommendation (No. 166), 1982, pg. 219 – 232, Geneva 1995”, https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/—ed_norm/—normes/documents/meetingdocument/ëcms_171404.pdf

[[15]] Vendi jonë e ka nënshkruar Kartën në 21.09.1998 dhe e ka ratifikuar në Kuvend në datën 14.11.2002.

[[16]] Shiko Nenin 24 të Kartës Social Europiane https://rm.coe.int/168006b642.

[[17]] Shiko kërkesa nr. 106/2014, Shoqëria Finlandeze e të Drejtave Sociale k. Finlandës, §45; kërkesa nr. 158/2017, Confederazione Generale Italiana del Lavoro CGIL k. Italisë, §87.

[[18]] Shiko kërkesa nr. 160/2018 Confédération Générale du Travail Force Ouvrière (CGT-FO) k. Francës dhe kërkesa nr. 171/2018 Confédération générale du travail (CGT) k. Francës, 26 shtator 2022 dhe kërkesa nr. 175/2019 Syndicat CFDT de la métallurgie de la Meuse k. Francës 20 nëntor 2022.

[[19]] Shiko Report No. GC (2013)25, “Report Concering Conclusions 2012 of the European Social Charter (revised), Fq. 168, https://www.coe.int/en/web/european-social-charter/governmental-committee-previous-detailed-reports

[[20]] Shiko Conclusions 2020 – Albania – Article 24, https://hudoc.esc.coe.int/eng?i=2020/def/ALB/24/EN

[[21]] Shiko Heinisch k. Gjermanisë, nr. 28274/08, 21 tetor 2010 dhe Ivanova v. Bulgaria, nr.52435/99, 12 prill 2007

[[22]] Shiko K.M.C k. Hungarisë, nr. 19554/11, datë 10 korrik 2012, qëndrimin e gjyqtarit Paulo Pinto de Albuquerque.